STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH P9
załącznik nr 1
do Zarządzenia Dyrektora Nr 5/2024
STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
PRZED KRZYWDZENIEM
w Przedszkolu nr 9 w Poznaniu im. Zbyszko i Jagienka
- Jagiellońskie 9 61-226 Poznań
Preambuła
Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników placówki jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Pracownicy placówki traktują dziecko z szacunkiem oraz uwzględniają jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez członków personelu wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Personel przedszkola, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych placówki oraz swoich kompetencji.
Rozdział I
Objaśnienie terminów
- 1
- Pracownikiem placówki jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia.
- Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18 roku życia.
- Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy.
- Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia miedzy rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.
- Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć każde zamierzone lub niezamierzone działanie, lub zaniechanie działania jednostki, instytucji lub społeczeństwa jako całości i każdy rezultat takiego działania lub bezczynności, które naruszają równe prawa i swobody dzieci i/lub zakłócają ich optymalny rozwój. Wyróżniamy następujące formy krzywdzenia:
- przemoc fizyczna wobec dziecka to przemoc, w wyniku której dziecko doznaje faktycznej fizycznej krzywdy lub jest nią potencjalnie zagrożone. Krzywda ta następuje w wyniku działania bądź zaniechania działania ze strony rodzica lub innej osoby odpowiedzialnej za dziecko, lub ze strony osoby, której dziecko ufa, bądź która ma nad nim władzę. Przemoc fizyczna wobec dziecka może być czynnością powtarzalną lub jednorazową,
- przemoc psychiczna wobec dziecka to przewlekła, niefizyczna, szkodliwa interakcja pomiędzy dzieckiem a opiekunem, obejmująca zarówno działania, jak i zaniechania. Zaliczamy do niej m.in.: niedostępność emocjonalną, zaniedbywanie emocjonalne, relację z dzieckiem opartą na wrogości, obwinianiu, oczernianiu, odrzucaniu, nieodpowiednie rozwojowo lub niekonsekwentne interakcje z dzieckiem, niedostrzeganie lub nieuznawanie indywidualności dziecka i granic psychicznych pomiędzy rodzicem
a dzieckiem.
- wykorzystywanie seksualne dziecka to włączanie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody i/lub na którą nie jest dojrzałe rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób i/lub która jest niezgodna z normami prawnymi lub obyczajowymi danego społeczeństwa. Z wykorzystaniem seksualnym mamy do czynienia, gdy taka aktywność wystąpi między dzieckiem
a dorosłym lub dzieckiem a innym dzieckiem, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności, władzy.
- Zaniedbywanie dziecka to chroniczne lub incydentalne niezaspokajanie jego podstawowych potrzeb fizycznych i psychicznych i/lub nierespektowanie jego podstawowych praw, powodujące zaburzenia jego zdrowia i/lub trudności w rozwoju. Do zaniedbywania dochodzi w relacji dziecka z osobą, która jest zobowiązana do opieki, wychowania, troski i ochrony dziecka.
- Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.
Rozdział II
Postanowienia ogólne
- 1
- Celem STANDARDÓW OCHRONY MAŁOLETNICH w Przedszkolu nr 9 w Poznaniu jest :
- Uwrażliwienie wszystkich pracowników, współpracowników (wolontariuszy, praktykantów, osoby z którymi zostały zawarte umowy cywilnoprawne) rodziców, osób współpracujących z przedszkolem na wagę podejmowania działań zmierzających do ochrony dzieci przed krzywdzeniem;
- Wskazanie zakresów odpowiedzialności poszczególnych osób za bezpieczeństwo dzieci znajdujących się pod opieką placówki;
- Podejmowanie adekwatnej interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dzieci i/lub bezpośredniego zagrożenia ich zdrowia i życia;
- Określenie działań edukacyjnych, profilaktycznych i interwencyjnych mających na celu zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa;
- Znajomość i praktyczne stosowanie STANDARDÓW OCHRONY MAŁOLETNICH jest moralnym i zawodowym obowiązkiem wszystkich pracowników i współpracowników przedszkola.
- Przedszkole wprowadza STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH.
- 2
- Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników Przedszkola nr 9 w Poznaniu jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie.
- Pracownik przedszkola oraz praktykant, stażysta, wolontariusz traktują dziecko
z szacunkiem oraz uwzględniają jego potrzeby. Cały personel placówki, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych oraz swoich kompetencji.
Rozdział III
Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci
- 1
- Pracownicy placówki posiadają wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
- W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownicy placówki podejmują rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia
i motywując ich do szukania dla siebie pomocy. - Pracownicy monitorują sytuację i dobrostan dziecka.
- Pracownicy znają i stosują zasady bezpiecznej relacji personel- dziecko i dziecko- dziecko ustalone w placówce.
- Rekrutacja pracowników placówki odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu.
- Czynniki ryzyka krzywdzenia dziecka określa załącznik nr 1 do niniejszej polityki.
- Symptomy krzywdzenia dziecka określa załącznik nr 2 do niniejszej polityki.
- 2
- Znajomość czynników ryzyka i umiejętne ich rozpoznawanie umożliwiają:
- identyfikowanie dzieci, które są bardziej narażone na krzywdzenie,
- planowanie działań profilaktycznych wobec rodziny na bardzo wczesnym etapie życia dziecka, w tym również działań profilaktycznych adresowanych do dzieci,
- przerwanie stosowania przemocy wobec dzieci.
- Wystąpienie jednego lub nielicznych czynników ryzyka nie jest jednoznacznym sygnałem, że w rodzinie dochodzi do krzywdzenia dziecka. Jeżeli jednak liczba czynników zwiększa się lub jeden z nich nasila się, należy podjąć wnikliwą obserwację dziecka i rodziny.
- W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownicy przedszkola podejmują rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia
(np. psychologicznej) i motywując ich do szukania dla siebie pomocy. - Pracownicy monitorują sytuację i dobrostan dziecka.
- W przypadku gdy do zidentyfikowania czynników ryzyka dochodzi przez wolontariusza, praktykanta, inną osobę dorosłą niebędąca pracownikiem należy poinformować o tym: DYREKTORA albo PEDEAGOGA / PSYCHOLOGA, który na podstawie uzyskanych informacji będzie prowadził niezbędne czynności o których mowa w ust. 3.
- 3
- Znajomość symptomów krzywdzenia dziecka i umiejętne ich rozpoznawanie umożliwia:
- identyfikowanie dzieci, które są krzywdzone,
- przerwanie stosowania przemocy wobec dzieci.
- W przypadku podjęcia przez pracownika przedszkola podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone należy zareagować zgodnie z odpowiednią procedurą interwencji wskazaną w niniejszych standardach.
Rozdział IV
Zasady bezpiecznych relacji w przedszkolu
- 1
- Naczelną zasadą wszystkich czynności podejmowanych przez pracowników jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie.
- Pracownik jest obowiązany do utrzymywania profesjonalnej relacji z małoletnim.
- Reakcja, komunikat lub działanie pracownika wobec małoletniego są adekwatne
do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych małoletnich. - Pracownicy traktują dziecko z szacunkiem oraz uwzględniają jego godność i potrzeby.
- 2
- Zasady bezpiecznych relacji pracownika z dzieckiem określa załącznik nr 3 do niniejszych STANDARDÓW.
- Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi określa załącznik nr 4 do niniejszych STANDARÓW.
Rozdział V
Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka
- 1
W przypadku podjęcia przez pracownika placówki podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, pracownik ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji osobie odpowiedzialnej za przyjmowanie zgłoszeń.
- 2
- Osoba odpowiedzialna wzywa opiekunów dziecka, którego krzywdzenie podejrzewa oraz informuje ich o podejrzeniu.
- Osoba odpowiedzialna powinna sporządzić opis sytuacji przedszkolnej i rodzinnej dziecka na podstawie rozmów z dzieckiem, nauczycielami, rodzicami, oraz plan pomocy dziecku.
- Plan pomocy dziecku powinien zawierać:
- a) podjęte przez placówkę działania w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji;
- b) wsparcia, jakie placówka zaoferuje dziecku;
- c) skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku, jeżeli istnieje taka potrzeba.
- 3
- W przypadkach bardziej skomplikowanych (dotyczących wykorzystywania seksualnego oraz znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu) kierownictwo placówki powołuje ZESPÓŁ INTERWENCYJNY, w skład którego mogą wejść: PEDAGOG/PSYCHOLOG, WYCHOWAWCA dziecka, DYREKTOR, inni pracownicy mający wiedzę o krzywdzeniu dziecka lub o dziecku (dalej określani jako: ZESPÓŁ INTERWENCYJNY).
- ZESPÓŁ INTERWENCYJNY sporządza PLAN POMOCY DZIECKU, spełniający wymogi określone w STANDARDACH.
- W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili opiekunowie dziecka, powołanie zespołu jest obligatoryjne. ZESPÓŁ INTERWENCYJNY wzywa opiekunów dziecka
na spotkanie wyjaśniające, podczas którego może zaproponować opiekunom zdiagnozowanie zgłaszanego podejrzenia w zewnętrznej, bezstronnej instytucji.
Ze spotkania sporządza się protokół.
- 4
- PLAN POMOCY DZIECKU jest przedstawiany przez PEDAGOGA/PSYCHOLOGA opiekunom z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.
- PEDAGOG/PSYCHOLOG/WYCHOWAWCA informuje rodziców/opiekunów
o obowiązku placówki zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja lub sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej bądź przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego – procedura „Niebieskie Karty” –
w zależności od zdiagnozowanego typu krzywdzenia i skorelowanej z nim interwencji). - Po poinformowaniu rodziców przez PEDAGOGA/PSYCHOLOGA – zgodnie
z paragrafem poprzedzającym – DYREKTOR i wyznaczony inny pracownik składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd
w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej lub przesyła formularz „Niebieska Karta – A” do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego. - Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie poprzedzającym.
- 5
W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili rodzice dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować rodziców dziecka na piśmie.
- 6
- Z przebiegu interwencji sporządza się KARTĘ INTERWENCJI, której wzór stanowi Załącznik nr 5 do niniejszej POLITYKI. Kartę załącza się do dokumentacji prowadzonej przez osobę wyznaczaną do koordynowania stosowania standardów ochrony małoletnich.
- Wszyscy pracownicy przedszkola i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
Rozdział VI
Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia małoletniego przez pracownika przedszkola lub inną osobę dorosłą
- 1
- W przypadku podjęcia przez pracownika przedszkola podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, pracownik ma obowiązek sporządzenia NOTATKI SŁUŻBOWEJ
i przekazania uzyskanej informacji DYREKTOROWI, PEDAGOGOWI lub PSYCHOLOGOWI, a w przypadku sprawy dotyczącej pracownika placówki
do DYREKTORA odpowiedzialnego za monitorowanie realizacji POLITYKI Notatka może mieć formę pisemną lub postać elektroniczną. Wzór NOTATKI SŁUŻBOWEJ zawiera załącznik nr 6 do niniejszych STANDARDÓW. - Interwencja prowadzona jest przez DYREKTORA, PEDAGOGA lub PSYCHOLOGA .
- Jeżeli zgłoszono krzywdzenie ze strony PEDAGOGA, PSYCHOLOGA, wówczas interwencja prowadzona jest przez DYREKTORA .
- Jeżeli zgłoszono krzywdzenie ze strony DYREKTORA, wówczas działania interwencyjne opisane w niniejszej procedurze podejmuje osoba, która dostrzegła krzywdzenie lub
do której zgłoszono podejrzenie krzywdzenia.
- 2
W przypadku krzywdzenia dziecka przez pracownika DYREKTOR podejmuje następujące działania:
- natychmiastowo odsuwa pracownika od wszelkich form kontaktu z dziećmi (nie tylko dzieckiem pokrzywdzonym) do czasu wyjaśnienia sprawy,
- przeprowadza z poszanowaniem godności i intymności rozmowę z dzieckiem i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i o sytuacji osobistej (rodzinnej, zdrowotnej) dziecka, w szczególności jego rodzicami. DYREKTOR stara się ustalić przebieg zdarzenia, ale także wpływ zdarzenia na zdrowie psychiczne
i fizyczne dziecka. Ustalenia są spisywane na KARCIE INTERWENCJI. - przeprowadza rozmowę z rodzicami dziecka przedstawiając PLAN POMOCY DZIECKU w przedszkolu przy udziale pedagoga lub psychologa;
- przeprowadza rozmowę dyscyplinującą z pracownikiem, przedstawia konsekwencje, w przypadku nieprzestrzegania STANDARDÓW OCHRONY DZIECI PRZED KRZYWDZENIEM;
- podejmuje w stosunku do nauczyciela lub pracownika działania dyscyplinujące wynikające z Karty Nauczyciela (powiadamia Rzecznika dyscyplinarnego przy Wojewodzie/Kuratorze Oświaty) lub Kodeksu pracy;
- w przypadku, gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo DYREKTOR sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo policji lub prokuratury. Wzór zawiadomienia znajduje się w Załączniku nr 7 do niniejszych STANDARDÓW.
Rozdział VII
Procedura postępowania w przypadku krzywdzenia małoletniego przez rodzica/opiekuna
- 1
- W przypadku podejrzenia przez pracownika przedszkola, że dziecko jest krzywdzone przez rodziców, pracownik ma obowiązek sporządzenia NOTATKI SŁUŻBOWEJ
i przekazania uzyskanej informacji DYREKTOROWI, PEDAGOGOWI LUB PSYCHOLOGOWI. Notatka może mieć formę pisemną lub postać elektroniczną. - PEDAGOG/PSYCHOLOG przeprowadza rozmowę z dzieckiem i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i o sytuacji osobistej (rodzinnej, zdrowotnej) dziecka. Stara się ustalić przebieg zdarzenia, ale także wpływ zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji (załącznik nr 5).
- W przypadku podejrzenia przez pracownika przedszkola, że dziecko jest krzywdzone przez rodziców, pracownik ma obowiązek sporządzenia NOTATKI SŁUŻBOWEJ
- 2
Jeżeli rodzice są osobami podejrzanymi o stosowanie przemocy, pedagog/psycholog przeprowadza z nimi rozmowę na temat konsekwencji stosowania przemocy wobec dziecka oraz o obowiązkach prawnych przedszkola: wszczęcie procedury „Niebieskie Karty” oraz
w przypadku popełnienia przestępstwa zgłoszenia sprawy do prokuratury oraz w przypadku zagrożenia dobra dziecka do sądu rodzinnego. Informuje te osoby o możliwościach podjęcia leczenia i udziale w programach dla osób stosujących przemoc.
- 3
- PEDAGOG /PSYCHOLOG dokonuje diagnozy sytuacji i potrzeb dziecka oraz sporządza PLAN POMOCY DZIECKU, który uwzględnia sposoby zapewnienia dziecku bezpieczeństwa oraz opis wsparcia, jakie przedszkole może zaoferować dziecku. Przygotowuje informację o placówkach pomocy dziecku.
- W przypadku podejrzenia, że dziecko doświadcza jednorazowej przemocy fizycznej
(np. klapsy, popychanie), przemocy psychicznej (np. poniżanie, dyskryminacja, ośmieszanie) lub innych niepokojących zachować (np. krzyk, niestosowne komentarze) przy braku współpracy rodziców lub powtarzających się przemocy DYREKTOR składa wniosek do sądu rodzinnego o wgląd w sytuacje dziecka.
Wzór wniosku zawiera załącznik nr 8 do niniejszej polityki.
- PEDAGOG/PSYCHOLOG informuje o swoich działaniach dyrektora przedszkola.
- Pedagog/psycholog monitorują sytuację dziecka, udzielają wsparcia i organizują pomoc stosownie do jego potrzeb.
Rozdział VIII
Zasady ochrony wizerunku dziecka
- 1
- Placówka zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych dzieci zgodnie
z obowiązującymi przepisami prawa. - Placówka, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych zapewnia ochronę wizerunku dziecka.
- Wytyczne dotyczące zasad publikacji wizerunku dziecka stanowią Załącznik nr 9 do niniejszych STANDARDÓW.
Rozdział XIX
Monitorowanie stosowania polityki
- 1
- Osobą odpowiedzialną za STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH PRZED KRZYWDZENIEM w Przedszkolu nr 9 w Poznaniu jest osoba wyznaczona przez Dyrektora oraz Dyrektor.
- Osoba, o której mowa w ust. 1, jest odpowiedzialna za:
- przygotowanie pracowników przedszkola do stosowania standardów ustalonych
w niniejszych STANDARDACH przez zorganizowanie szkoleń wewnętrznych; pracownicy uczestniczący w szkoleniu potwierdzają fakt uczestnictwa w nim - monitorowanie realizacji STANDARDÓW,
- reagowanie na sygnały naruszenia STANDARDÓW
- prowadzenie REJESTRU ZGŁOSZEŃ, na podstawie KART INTWERWENCJI,
- proponowanie zmian w POLITYCE.
- DYREKTOR współpracuje w tym zakresie z PEDAGOGIEM/PSYCHOLOGIEM/WYCHOWAWCAMI.
- Osoba, o której mowa w ust. 1, przeprowadza wśród pracowników, rodziców, małoletnich przedszkola, raz na 12 miesięcy, ankietę monitorującą poziom realizacji Standardów. Wzór ANKIETY stanowi Załącznik nr 10 do niniejszych Standardów.
- W ankiecie pracownicy, rodzice, małoletnich mogą proponować zmiany standardów oraz wskazywać naruszenia Standardów w placówce.
- Osoba, o której mowa w ust. 1, dokonuje opracowania wypełnionych przez pracowników przedszkola ankiet. Sporządza na tej podstawie SPRAWOZDANIE z monitoringu (załącznik nr 11).
- DYREKTOR wprowadza do Standardów niezbędne zmiany i ogłasza pracownikom, dzieciom i ich rodzicom nowe brzmienie STANDARDÓW.
Rozdział XX
Przepisy końcowe
- Standardy wchodzą w życie z dniem jej podpisania.
- Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników, dzieci i ich opiekunów,
w szczególności poprzez wywieszenie w miejscu ogłoszeń dla pracowników lub poprzez przesłanie jej tekstu drogą elektroniczną oraz poprzez zamieszczenie na stronie internetowej i wywieszenie w widocznym miejscu w placówce.
- Zapisy zawarte w dokumencie Standardy obowiązują wszystkich pracowników przedszkola, w tym wolontariuszy, stażystów, praktykantów, inne osoby mające kontakt z uczniami placówki a znajomość jej treści potwierdzają własnoręcznym podpisem.
- Każdy pracownik ma obowiązek zapoznać się ze Standardami i je stosować.
Załączniki:
Załącznik nr 1. Czynnik ryzyka krzywdzenia dziecka
Załącznik nr 2. Symptomy krzywdzenia dziecka
Załącznik nr 3. Zasady bezpiecznych relacji pracownika z dzieckiem
Załącznik nr 4. Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi
Załącznik nr 5. Karta interwencji
Załącznik nr 6. Notatka służbowa
Załącznik nr 7. Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa
Załącznik nr 8. Wniosek o wgląd w sytuację dziecka
Załącznik nr 9. Zasady ochrony wizerunku dziecka
Załącznik nr 10. Ankieta (monitorująca)
Załącznik nr 11. Sprawozdanie z monitoringu
Załącznik nr 1
Czynniki krzywdzenia dziecka
CZYNNIKI RYZYKA KRZYWDZENIA DZIECKA
Choć dziecko nigdy nie jest winne doznawanej krzywdy, uznaje się, że niektóre jego cechy, związane np. ze stanem zdrowia, poziomem rozwoju, funkcjonowaniem czy pozycją
w rodzinie, mogą bardziej narażać je na doświadczanie przemocy.
Wyodrębnia się trzy grupy czynników ryzyka, które mogą wskazywać na zagrożenie pojawienia się przemocy:
CZYNNIKI ZWIĄZANE Z DZIECKIEM
Czynniki ryzyka | Opis |
przedwczesny poród, poród bez pomocy medycznej niska waga urodzeniowa poród z ciąży bliźniaczej lub mnogiej krótkie przerwy pomiędzy kolejnymi porodami
| Początek życia dziecka, okoliczności jego narodzin, takie jak: przedwczesny poród, poród bez pomocy medycznej, niska waga urodzeniowa, narodziny z ciąży mnogiej oraz krótka przerwa pomiędzy kolejnymi porodami, mogą być czynnikami ryzyka krzywdzenia. Wszystkie te sytuacje stanowią ogromne obciążenie psychiczne |
długotrwały płacz | Nadmierna płaczliwość dziecka z kolei budzi bezradność, poczucie winy rodzica; stany te mogą zamienić się w złość, bezsilność, a |
wiek dziecka
| Czynnikiem ryzyka krzywdzenia może być także określony wiek dziecka. W rozwoju dziecka występują tzw. okresy krytyczne, w których jest większe prawdopodobieństwo pojawienia się pewnych rodzajów krzywdzenia. Najmłodsze dzieci (do 3 r.ż.) są bardziej zależne od opiekunów i spędzają z nimi więcej czasu. Dzieci w tym wieku mają mniejszą zdolność dostosowania się do oczekiwań rodziców, a także słabiej panują nad emocjami. To sprawia, że ryzyko doznawania przez nie przemocy fizycznej i psychicznej jest większe. Badania wskazują także, że w okresie od osiągnięcia 8 r.ż. przez cały czas dojrzewania dziecko jest bardziej narażone na ryzyko wykorzystywania seksualnego. |
przewlekłe choroby niepełnosprawność intelektualna niepełnosprawność ruchowa
| Okolicznością zwiększającą prawdopodobieństwo krzywdzenia jest niepełnosprawność intelektualna dziecka, mocno powiązana z ryzykiem wystąpienia przemocy oraz wykorzystania seksualnego. Również przewlekłe choroby somatyczne oraz niepełnosprawność ruchowa skutkują dużą, a także trwałą zmianą życia całej rodziny. Bez odpowiedniego wsparcia taka rodzina jest istotnie narażona na wystąpienie krzywdzenia, mogącego przybrać formę jawnego odrzucenia dziecka, biernego zaniedbywania lub czynnych form przemocy, związanych z rozładowywaniem frustracji. W sytuacji niepełnosprawności lub choroby dziecka może dojść również do przemocy psychicznej, która niekiedy wynika ze stawiania dziecku wymagań, jakim nie jest ono w stanie sprostać. |
choroby psychiczne
| Kolejnym czynnikiem ryzyka są choroby psychiczne dziecka. Wystąpienie u dziecka zaburzeń psychicznych wiąże się z wysokim poziomem stresu i lęku w rodzinie. Łatwo wtedy o eskalację trudnych zachowań pozostałych domowników, np. agresji i przemocy – zarówno fizycznej, jak i słownej. |
CZYNNIKI RODZINNE, czyli cechy charakteryzujące funkcjonowanie rodziny oraz cechy poszczególnych jej członków
Czynniki ryzyka | Opis |
nieobecność rodziców
| Ryzyko wystąpienia krzywdzenia dziecka wiąże się z jego opuszczeniem przez jedno lub oboje rodziców. Nieobecność rodziców – fizyczna bądź psychiczna – jest czynnikiem ryzyka krzywdzenia dzieci, bez względu na ich wiek. Czynnik ten zwiększa prawdopodobieństwo zaniedbania fizycznego i emocjonalnego. Konsekwencją tego jest szukanie przez dziecko bliskości i akceptacji u osób obcych, które także mogą być potencjalnymi sprawcami krzywdzenia |
autorytarny styl rodzicielstwa doświadczanie przez rodzica przemocy w dzieciństwie kondycja psychiczna rodziców | Prawdopodobieństwo wystąpienia przemocy wobec dziecka związane jest także z tzw. autorytarnym stylem rodzicielstwa, który wynika m.in. z historii życia rodzica, cech jego osobowości oraz kondycji psychicznej. Doświadczenie przez rodzica przemocy w dzieciństwie lub bycie jej świadkiem oraz brak odczuwania bliskości z własnymi rodzicami znacząco zwiększają prawdopodobieństwo powielania podobnych zachowań wobec dzieci i wejście w rolę sprawcy. |
uzależnienia inne zaburzenia psychiczne rodzica konflikty kryzysy
| Uzależnienia i inne zaburzenia psychiczne rodzica są przyczyną większego ryzyka doświadczenia przez dziecko przemocy. Agresji w rodzinie sprzyjają też konflikty i kryzysy. |
samotne rodzicielstwo obecność niespokrewnionych osób dorosłych w rodzinie
| Do czynników ryzyka krzywdzenia zaliczane jest także samotne rodzicielstwo, będące dla wielu osób sporym wyzwaniem. Ograniczona ilość czasu, który rodzic może poświęcić dziecku, jest przyczyną trudności w budowaniu bliskiej relacji z dzieckiem. Dodatkowo, niestabilna sytuacja rodzinna: brak wsparcia, obecność niespokrewnionych z dzieckiem osób, mogą powodować ryzyko wystąpienia odrzucenia i agresji lub nieprawidłowych relacji. |
rodzina zastępcza rodzina adopcyjna
| Istotnym czynnikiem ryzyka jest obecność dziecka w nieprzygotowanej wychowawczo i merytorycznie rodzinie zastępczej czy adopcyjnej. Rodzice przyjmujący dzieci pod swoją opiekę bywają niegotowi do tego, aby radzić sobie z bardzo trudnymi emocjami skrzywdzonego wcześniej dziecka. Odrzucenie, skrajna przemoc, których dziecko mogło doświadczyć, wpływają na jego zachowanie oraz funkcjonowanie całego systemu rodzinnego. Porzucone dzieci postrzegają siebie jako niegodne miłości, mało ważne i zasługujące na karę. Swoim zachowaniem często prowokują do odrzucenia czy ukarania, by utwierdzić się w przekonaniach. Kary reaktywują wcześniejsze traumy dziecka i dezorganizują jego zachowanie, względem którego rodzice są bezradni. |
CZYNNIKI ZWIĄZANE ZE ŚRODOWISKIEM SPOŁECZNYM:
Czynniki ryzyka | Opis |
izolacja społeczna
| Do tej grupy zalicza się głównie izolację społeczną, rozumianą jako ubogie kontakty rodziców z innymi osobami lub grupami oraz zamknięcie na relacje pozarodzinne. Sytuacja taka może sprzyjać rozwojowi przemocy, a także większej kontroli sprawcy nad swoimi ofiarami oraz ograniczać szanse na jej ujawnienie i udzielenie pomocy. |
ubóstwo w najbliższym otoczeniu rodziny
| Ryzyko wystąpienia krzywdzenia dzieci niosą też: ograniczenie możliwości zaspokajania potrzeb materialnych i zdrowotnych, złe warunki mieszkaniowe czy skrajne ubóstwo. Takim sytuacjom często towarzyszy stres rodziców, którzy muszą zapewnić przetrwanie sobie |
przemoc i patologia
| Czynnikami ryzyka krzywdzenia dziecka są także przemoc i patologia społeczna występujące w najbliższym środowisku zamieszkania. |
- Agnieszka Izdebska, Karolina Lewandowska: Czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci; Dzieci krzywdzone nr 2 (39) 2012, Fundacja Dzieci Niczyje
Załącznik nr 2
Symptomy krzywdzenia dziecka
Symptomy krzywdzenia dziecka – jak rozpoznać?
Krzywdzenie, przemoc jest różnie definiowania przez badaczy przedmiotu, a także różny jest jej podział. Najlepiej będzie sięgnąć do regulacji prawnych, w których to wybrzmiewa odpowiedzialność szkoły, nauczycieli za bezpieczeństwo dziecka, a tym samym wskazana została definicja przemocy domowej. Odnajdziemy ją w ustawie z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. z 2023 r., poz. 1606). Zgodnie z nią:
„Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej,
w szczególności:
narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia, naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę, ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej – przemoc ekonomiczna istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej – cyberprzemoc.”
Tym samym przemoc domowa obejmuje:
- przemoc fizyczną,
- przemoc psychiczną (często nazywaną emocjonalną),
- przemoc seksualną,
- przemoc ekonomiczną,
Jak pokazują badania rzadko zdarza się, aby występował tylko jeden rodzaj przemocy. Najczęściej te rodzaje przemocy przenikają się wzajemnie i wywołują podobne skutki.
Co powinno wzbudzić uwagę nauczyciela, wychowawcy, jak może objawiać się krzywdzenie dziecka czy przemocy domowej?
Pełna i jasna lista symptomów nie została zdefiniowana w literaturze. Zdarza się, że pewne zachowania dziecka są po prostu normą na etapie jego rozwoju. Niemniej jednak czujność nauczycieli, pracowników oświaty jest konieczna. Zmiany w zachowaniu dziecka, w zależności od jego nagłości i czasu trwania mogą być raptowne, albo dziać się pomału, sukcesywnie z dnia na dzień, co będzie mieć miejsce w przypadku przedłużającej się sytuacji krzywdzenia. Dlatego baczna obserwacja dziecka i bycie wrażliwym na przeżywane przez dziecko emocje oraz zainteresowanym przyczynami zmiany zachowania dziecka, będzie kluczowe w subiektywnej ocenie konieczności udzielenia pomocy dziecku.
Symptomy krzywdzenia dzieci – podział:
- fizyczne – które można zauważyć na ciele dziecka,
- emocjonalne,
- poznawcze,
- behawioralne,
Symptomy fizyczne:
- siniaki na ciele dziecka (przede wszystkim na plecach, ramionach i udach) – świeże
i w późnej fazie gojenia, duże otarcia naskórka, - specyficzne ślady na skórze przypominające blizny po ospie, a będące pozostałościami po parzeniu dziecka papierosem,
- oderwane małżowiny uszne, tzw. uszy zapaśnika (zniekształcone małżowiny
od uderzania dziecka w uszy), pozbawione włosów miejsca na głowie, złamana przegroda nosowa, złamania palców dłoni, wszelkie wielokrotne złamania kości, wylewy krwawe do gałek ocznych
- odparzenia na skórze wynikające z zaniedbań higienicznych, niezaopatrzone rany, ślady ugryzień przez człowieka, ślady duszenia, krępowania
- oparzenia rękawiczkowo-skarpetkowe oraz zlokalizowane na pośladkach i w dolnej części pleców,
- zaburzenia psychosomatyczne, bóle wędrujące,
- przemęczenie,
- problemy z trawieniem,
- blizny po samookaleczeniu.
Symptomy w sferze emocjonalnej:
- trudności w rozumieniu i wyrażaniu emocji przez dziecko
- negatywny obraz siebie,
- negatywne myśli na temat siebie i innych,
- przygnębienie,
- strachliwość i agresja, gniew,
- problemy z samoregulacją emocji,
- oszołomienie, otępienie,
- brak poczucia bezpieczeństwa,
- smutek, apatia,
- stany lękowe,
- stany depresyjne.
Symptomy w sferze poznawczej:
- trudności w nauce – pojawiające się nagle,
- problemy z koncentracją, pamięcią,
- problemy z logicznym myśleniem,
- problemy z rozwiązywaniem problemów,
- trudności w ukończeniu zadanej pracy,
Symptomy w sferze behawioralnej:
- problemy z subordynacją oraz podporządkowaniem wobec obowiązujących reguł – obrażenie się, negatywne interakcje z rówieśnikami oraz z nauczycielami,
- dziwne reakcje na chęć niesienia pomocy, nieufność,
- wycofanie,
- ogólna nieufność wobec ludzi,
- zachowania buntownicze i agresywne,
- problemy z komunikacją.
Objawy molestowania seksualnego:
- chroniczny ból,
- zaburzenia układu pokarmowego,
- migreny lub inne częste bóle głowy,
- otarcia na wewnętrznej stronie ud,
- szok, lęk,
- niepokój,
- zagubienie,
- wyparcie traumatycznych przeżyć,
- wycofanie,
- poczucie wstydu,
- obwinianie się,
- nerwica lub ogólna nieufność wobec ludzi.
Załącznik nr 3
Zasady bezpiecznych relacji pracownika z dzieckiem
Jesteś zobowiązany/a do utrzymywania profesjonalnej relacji z małoletnimi i każdorazowego rozważenia, czy Twoja reakcja, komunikat bądź działanie wobec dziecka/ucznia są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych małoletnich.
Działaj w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji Twojego zachowania
Zachowania POZYTYWNE
- W komunikacji z małoletnim zachowuj cierpliwości i szacunek
- Słuchaj uważnie małoletniego i udzielaj mu odpowiedzi adekwatnych do WIEKU I SYTUACJI
- W komunikacji z małoletnim staraj się, by Twoja twarz była na poziomie twarzy dziecka
- Zapewnij małoletnich, że jeżeli czują się niekomfortowo z jakimś zachowaniem, sytuacją czy słowami mogą o tym powiedzieć Tobie lub wskazanej osobie i mogą oczekiwać reakcji/pomocy
- Doceniaj i szanuj wkład małoletnich w podejmowanie działań i traktu je równo (bez względu na ich płeć, orientację seksualną, sprawność/niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd)
- Nie faworyzuj, a przynajmniej unikaj faworyzowania
- Szanuj prawo małoletniego do prywatności, a jeżeli musisz odstąpić od tej zasady wyjaśnij to (np. aby chronić dziecko odstępujesz od zasady poufności)
- Podejmując decyzje dotyczące małoletniego poinformuj go o tym i staraj się brać pod uwagę jego oczekiwania
- Unikaj zbędnego ryzyka w pracy z małoletnim – sprawdzaj czy sprzęt i otoczenie jest bezpieczne
- Zawsze bądź przygotowany na wyjaśnienie swoich działań wobec małoletnich
- Zachowaj szczególną ostrożność wobec małoletnich, które doświadczyły nadużycia
i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania. Takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że dziecko będzie dążyć do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi. W takich sytuacjach powinieneś reagować z wyczuciem, jednak stanowczo i pomóc małoletniemu zrozumieć znaczenie osobistych granic.
Zachowania NEGATYWNE
- Nie wolno Ci zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać małoletniego
- Nie wolno Ci krzyczeć na małoletniego w sytuacji innej niż wynikająca z jego bezpieczeństwa lub innych małoletnich.
- Nie wolno Ci bić, szturchać, popychać ani w inny sposób naruszać nietykalność fizyczną małoletniego
- Nie wolno Ci nawiązywać z małoletnim jakichkolwiek relacji intymnych lub seksualnych (seksualne żarty, komentarze, gesty, udostępnianie treści erotycznych lub pornograficznych, bez względu na formę).Wszystkie ryzykowne sytuacje, które obejmują zauroczenie małoletnim przez pracownika lub pracownikiem przez małoletniego, muszą być zgłaszane dyrekcji. Jeśli jesteś ich świadkiem reaguj, ale z zachowaniem godność osób zainteresowanych.
- Nie wolno Ci utrwalać wizerunek małoletniego dla potrzeb prywatnych (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie. Dotyczy to także umożliwienia osobom trzecim utrwalenia wizerunków dzieci, jeśli dyrekcja nie została o tym poinformowana, nie wyraziła na to zgody i nie uzyskała zgód rodziców/opiekunów prawnych. Nie dotyczy to zdjęć dokumentujących dane wydarzenie zgodnie z art. 81 prawa autorskiego
- Nie wolno Ci zapraszać małoletnich do swojego prywatnego domu/mieszkania ani spotykać się z nimi poza godzinami pracy. Jeśli zachodzi konieczność spotkania
z małoletnimi poza godzinami pracy, musisz poinformować o tym dyrekcję, a rodzice i małoletni muszą wyrazić zgodę na taki kontakt. - Nie wolno Ci kontaktować się z małoletnimi przez prywatne kanały komunikacji
i media (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych). Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji
z małoletnimi i ich rodzicami poza godzinami pracy są kanały służbowe
(e-mail, dziennik elektroniczny, telefon służbowy). - Nie wolno Ci proponować małoletnim alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji, jak również używać ich w ich obecności.
- Jeżeli będziesz świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań, sytuacji ze strony innych dorosłych lub dzieci, zawsze poinformuj o tym dyrektora lub postąp zgodnie z procedurą interwencji opisaną w STANDARDACH.
- Jeżeli utrzymujesz relacje towarzyskie lub rodzinne z rodzicami małoletniego
(jeśli małoletni i rodzice są osobami bliskimi wobec pracownika) zachowuj poufność wszystkich informacji dotyczących innych dzieci, ich rodziców oraz opiekunów. - Nie wolno Ci przyjmować pieniędzy ani prezentów od małoletnich, ani ich rodziców.
- Nie wolno Ci wchodzić w relacje jakiejkolwiek zależności wobec małoletniego lub jego rodziców. Nie wolno Ci zachowywać się w sposób mogący sugerować innym istnienie takiej zależności i prowadzący do oskarżeń o nierówne traktowanie bądź czerpanie korzyści majątkowych i innych. Nie dotyczy to okazjonalnych podarków związanych ze świętami w roku szkolnym, np. kwiatów, prezentów składkowych czy drobnych upominków.
- Nie podejmuj innego niż niezbędny kontakt fizyczny z dzieckiem
Istnieją jednak sytuacje, w których fizyczny kontakt z dzieckiem może być stosowny
i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu: jest odpowiedzią na potrzeby dziecka
w danym momencie, uwzględnia WIEK DZIECKA, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny.
Kieruj się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując
i odnotowując reakcję dziecka, pytając je o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie) i zachowując świadomość, że nawet przy Twoich dobrych intencjach taki kontakt może być błędnie zinterpretowany przez małoletniego lub osoby trzecie.
Zatem można w zależności o wieku, sytuacji, innych czynników wykonywać czynności pielęgnacyjne, higieniczne, pomagania dziecku w ubieraniu i rozbieraniu, jedzeniu, myciu i w korzystaniu z toalety, powstrzymanie dziecka od zrobienia sobie lub innym krzywdy.
Kontakt fizyczny z dzieckiem nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy.
- Nie wolno Ci ujawniać informacji wrażliwych dotyczących małoletniego wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych małoletnich. Obejmuje to wizerunek dziecka, informacje o jego/jej sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej
i prawnej. - Nie wolno Ci zachowywać się w obecności małoletnich w sposób niestosowny. Obejmuje to używanie wulgarnych słów, gestów i żartów, czynienie obraźliwych uwag, nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej oraz wykorzystywanie wobec małoletniego relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby).
- Nigdy nie dotykaj małoletniego w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
- Nie wolno Ci angażować się w takie aktywności jak łaskotanie, udawane walki
z małoletnimi czy brutalne zabawy fizyczne. - Jeżeli będziesz świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań, sytuacji ze strony innych dorosłych lub małoletnich, zawsze poinformuj o tym dyrektora.
Załącznik nr 4
Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi
W naszej placówce nie ma zgody na przemoc! Ani fizyczną, ani psychiczną, ani słowną ani cyberprzemoc!
Każdy z nas rozumie, że różnimy się od siebie.
Zachowania POZYTYWNE
- W komunikacji z kolegami/koleżankami zachowuj szacunek, nie przerywaj innym, gdy się wypowiadają
- Słuchaj innych, gdy mówią
- Pamiętaj, że każdy ma prawo do wyrażania swojego zdania, myśli i przekonań, jeśli nie naruszają one dobra osobistego innych osób
- Pamiętaj, że żarty, które nie bawią drugiej osoby, nie są żartami i taką zabawę słowną natychmiast przerywaj
- Stosuj słowo „NIE”, jeśli dana forma interakcji Ci nie odpowiada
- Jeśli pojawi się między Tobą a kolegą/koleżanką, spróbuj go rozwiązać stosując komunikat JA – przykład 5 kroków:
- Wycisz się, uspokój, zatrzymaj niepotrzebną kłótnię, zanim stracisz nad sobą kontrolę, a konflikt się tylko pogorszy.
- Powiedz co według Ciebie jest problemem, co jest przyczyną nieporozumienia, czego oczekujesz. (komunikaty JA)
- Słuchaj co mówi druga osoba, jakie są jej odczucia, czego ona oczekuje
i podsumuj, to co usłyszałeś/usłyszałaś. - Upewnij się, że Twój rozmówca powiedział wszystko odnośnie swoich odczuć.
- Wymyślcie rozwiązanie, które będzie satysfakcjonujące dla Was obojga.
Jeśli nie uda się Nam rozwiązać konfliktu, pamiętamy, że zawsze możemy zwrócić się o pomoc do wychowawcy.
- Szanuj przestrzeń intymną swoich kolegów i koleżanek
- Jeśli chcesz pożyczyć jakąś rzecz od kolegi/koleżanki, zapytaj
- Szanuj prawo innych do prywatności, nie przeglądaj nie swoich rzeczy.
- Unikaj wchodzenia w sytuacje, które mogą mieć dla Ciebie i innych negatywne konsekwencje.
Zachowania NEGATYWNE
- Nie wolno Ci krzyczeć na koleżanki, kolegów, lekceważyć, obrażać, wyśmiewać, wykluczać z grupy
- Nie wolno Ci bić, szturchać, popychać ani w inny sposób naruszać nietykalność fizyczną koleżanki/kolegi ani używać jakiejkolwiek przemocy fizycznej
- Nie wolno Ci mówić w sposób negatywny o zachowaniu, pracy, wyglądu twoich koleżanek i kolegów.
- Nie wolno Ci pożyczać rzeczy innych bez ich zgody
- Nie wolno Ci zabierać, ukrywać rzeczy innych osób
- Pamiętaj, kiedy ktoś potraktuje Cię źle i z tego powodu zrobi Ci się przykro lub smutno zawsze możesz zwrócić się do wychowawcy z grup/innego pracownika przedszkola o pomoc.
Załącznik nr 5
KARTA INTERWENCJI
Imię i nazwisko dziecka | ||
Przyczyna interwencji | ||
Osoba zawiadamiająca o podejrzeniu krzywdzenia | ||
Opis działań podjętych przez ………………………………… | Data: | Działanie: |
Spotkania z rodzicami dziecka | Data: | Opis spotkania: |
Forma podjętej interwencji (zakreślić właściwe) | 1. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, 2. wniosek o wgląd w sytuację dziecka/rodziny, 3. inny rodzaj interwencji. Jaki?
| |
Dane dotyczące interwencji (nazwa organu, do którego zgłoszono interwencję) i data interwencji | Data: | Nazwa organu, do którego zgłoszono interwencję:
|
Wyniki interwencji: działania organów
wymiaru sprawiedliwości, jeśli jednostka uzyskała informacje o wynikach/ działania placówki/działania rodziców | Data | Działanie: |
Załącznik nr 6
………………………………….
pieczątka placówki
……………………………………….
Miejscowość, data
NOTATKA SŁUŻBOWA
Nauczyciel, funkcja:
Data, miejsce zdarzenie:
Osoby uczestniczące w zdarzeniu:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Krótki opis sytuacji (zdarzenia):
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Wnioski, ustalenia:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Działania, kroki podjęte przez nauczyciela:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
(data i podpis)
Załącznik nr 7
Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa
Miejscowość, data …………………
………………………………………..(imię i nazwisko)
Dyrektor Przedszkola
……………………………….
(adres placówki)
Prokuratura Rejonowa w…………..
Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa
Składam zawiadomienie podejrzenia popełnienia przestępstwa molestowania seksualnego małoletniej …………………….(imię i nazwisko) ur. ……………. r. przez jej (należy wskazać kogo (ojciec/opiekun/ inna osoba) ,,,,,,,,,,,,,,,………………………………….(imię i nazwisko).
Uzasadnienie
W dniu………psycholog/wychowawca …………….(imię, nazwisko) zgłosiła dyrekcji podejrzenie popełnienia przestępstwa wobec małoletniego…………………………………..
W trakcie wykonywania przez psychologa/pedagoga …………….(imię, nazwisko) czynności służbowych – spotkania (należy podać daty) z małoletnią/tnim……………(imię i nazwisko -, ujawniła/ił niepokojące treści dotyczące relacji z ojcem/matką…. oraz zachowań o charakterze seksualnym ojca/ innej osoby wobec niej/niego.
Ponadto podczas uczestnictwa w zajęciach małoletni prezentuje zachowania o charakterze seksualnym wobec siebie (np. rówieśników, innych dorosłych), które mogą wskazywać na prawdopodobieństwo nadużycia seksualnego.
Mając na uwadze powyższe informacje, a także dobro i bezpieczeństwo małoletniego wnoszę
o wszczęcie postępowania wyjaśniającego w tej sprawie.
Osobą zajmująca się sprawą małoletniego jest…………….(imię, nazwisko) psycholog/ pedagog/wychowawca …………………(imię, nazwisko)
……………………………
(podpis osoby uprawnionej do reprezentacji instytucji)
Załączniki:
- Odpisy pisma
Uwagi:
- Nie jest konieczne wskazywanie nazwy przestępstwa, które zostało popełnione. Jeżeli jednak mamy informacje dotycząca tożsamości ewentualnego sprawcy należy ją podać.
- Należy zamieścić w uzasadnieniu krótki, precyzyjny i logiczny opis sytuacji, która miała miejsce.
Opis powinien być zgodny z tym, co się wydarzyło (ważne jest, by zaznaczyć np. kiedy i gdzie miało miejsce zdarzenie, kto mógł je widzieć/wiedzieć o nim, kto mógł popełnić przestępstwo, w jaki sposób zostało ujawnione w szkole, kto ma o nim informacje). - Jeżeli instytucja posiada dowody w postaci dokumentu na temat zdarzenia np.: notatki służbowe pracowników, pielęgniarki, można dołączyć je do zawiadomienia
Załącznik nr 8
Miejscowość, data …………………
Wniosek o wgląd w sytuację dziecka
Sąd Rejonowy w Poznaniu
Wydział Rodzinny i Nieletnich
Wnioskodawca: (imię, ,nazwisko) ………………….. Dyrektor
Uczestnicy postępowania: …………………………(imię i nazwisko, adres)
rodzice małoletniej: …………………… (imię, nazwisko, adres)
Wniosek o wgląd w sytuację dziecka
Wnoszę o:
Wgląd w sytuacje małoletniej/go ………………… i wydanie odpowiednich zarządzeń opiekuńczych.
Uzasadnienie
Do gr…. uczęszcza małoletni ………….(imię, nazwisko). Dziecko jest …………
(wskazać należy widoczne zaniedbania, np. higieniczne, przychodzi do przedszkola
w brudnych ubraniach, nieadekwatna odzież do pór roku, inne). W trakcie zajęć…..
(należy opisać jak zachowuje się dziecko, jego funkcjonowanie na tle grupy, sytuacje oraz symptomy budzące nasze zaniepokojenie, np.: często mówi, że jest głodna, bo mama nie zdążyła przygotować obiadu).
Np. Małoletnia powiedziała wychowawcy, że tata nie ma pracy i często jest w domu
z kolegami, razem piją alkohol. Anna zaprzecza aby tata czy mama stosowali przemoc fizyczną.
Mając powyższe fakty na uwadze można przypuszczać, że dobro małoletniego/ej …………. jest zagrożone, a rodzice nie wykonują właściwie władzy rodzicielskiej.
Dlatego zasadnym jest wgląd w sytuację rodzinną małoletniej/go i ewentualne wsparcie rodziców.
Osobą zajmująca się sprawą małoletniego…………….(imię, nazwisko) jest …………(funkcja pracownika, np. psycholog/pedagog) ………….. …………….(imię, nazwisko)
…….……….…………………………………………..
podpis osoby reprezentującej instytucję
Załączniki:
- Odpisy pisma.
Uwagi:
- Wniosek należy złożyć do Sądu Rodzinnego i Nieletnich właściwego ze względu na miejsce faktycznego zamieszkania dziecka, nie zameldowania.
- Należy zawsze podać imię, nazwisko dziecka i adres pobytu .
Tylko w takim wypadku Sąd może skutecznie pomóc, m.in. poprzez wysłanie do rodziny kuratora na wywiad.
Załącznik nr 9
ZASADY OCHRONY WIZERUNKU DZIECKA
Przedszkole zapewnia bezpieczeństwo wizerunków dzieci poprzez:
- Pytanie o pisemną zgodę rodziców oraz o zgodę dzieci przed zrobieniem i publikacją zdjęcia/nagrania.
- Udzielenie wyjaśnień, do czego wykorzystamy zdjęcia/nagrania i w jakim kontekście, jak będziemy przechowywać te dane i jakie potencjalne ryzyko wiąże się z publikacją zdjęć/ nagrań online.
- Unikanie podpisywania zdjęć/nagrań informacjami identyfikującymi dziecko
z imienia i nazwiska. Jeśli konieczne jest podpisanie dziecka używamy tylko imienia. - Rezygnację z ujawniania jakichkolwiek informacji wrażliwych o dziecku dotyczących m.in. stanu zdrowia, sytuacji materialnej, sytuacji prawnej i powiązanych
z wizerunkiem dziecka (np. w przypadku zbiórek indywidualnych organizowanych przez naszą instytucję).
Zmniejszenie ryzyka kopiowania i niestosownego wykorzystania zdjęć/nagrań dzieci poprzez przyjęcie zasad:
- wszystkie dzieci znajdujące się na zdjęciu/nagraniu muszą być ubrane, a sytuacja zdjęcia/nagrania nie jest dla dziecka poniżająca, ośmieszająca ani nie ukazuje go w negatywnym kontekście,
- zdjęcia/nagrania dzieci powinny się koncentrować na czynnościach wykonywanych przez dzieci i w miarę możliwości przedstawiać dzieci w grupie, a nie pojedyncze osoby.
Rezygnację z publikacji zdjęć dzieci, nad którymi nie sprawujemy już opieki, jeśli one lub ich rodzice nie wyrazili zgody na wykorzystanie zdjęć po odejściu z przedszkola.
Przyjęcie zasady, że wszystkie podejrzenia i problemy dotyczące niewłaściwego rozpowszechniania wizerunków dzieci należy rejestrować i zgłaszać dyrekcji zgodnie ze Standardami, podobnie jak inne niepokojące sygnały dotyczące zagrożenia bezpieczeństwa dzieci.
Rejestrowanie wizerunków dzieci do użytku przedszkola
W sytuacjach, w których przedszkole rejestruje wizerunki dzieci do własnego użytku, oświadcza że:
- Dzieci i rodzice zawsze będą poinformowani o tym, że dane wydarzenie będzie rejestrowane.
- Zgoda rodziców na rejestrację wydarzenia zostanie przyjęta przez nas na piśmie oraz uzyskamy przynajmniej ustną zgodę dziecka.
Jeśli rejestracja wydarzenia zostanie zlecona osobie zewnętrznej (fotograf lub operator) zadbamy o bezpieczeństwo dzieci poprzez:
- zobowiązanie osoby/firmy rejestrującej wydarzenie do przestrzegania niniejszych wytycznych,
- niedopuszczenie do sytuacji, w której osoba/firma rejestrująca będzie przebywała
z dziećmi bez nadzoru pracownika przedszkola,
Jeśli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, impreza publiczna, zgoda rodziców/opiekunów prawnych dziecka nie jest wymagana.
Rejestrowanie wizerunków dzieci do prywatnego użytku
W sytuacjach, w których rodzice lub widzowie przedszkolnych wydarzeń i uroczystości itd. rejestrują wizerunki dzieci do prywatnego użytku, informujemy na początku każdego z tych wydarzeń o tym, że:
- Wykorzystanie, przetwarzanie i publikowanie zdjęć/nagrań zawierających wizerunki dzieci i osób dorosłych wymaga udzielenia zgody przez te osoby, w przypadku dzieci – przez ich rodziców.
- Zdjęcia lub nagrania zawierające wizerunki dzieci nie powinny być udostępniane
w mediach społecznościowych ani na serwisach otwartych, chyba że rodzice lub opiekunowie prawni tych dzieci wyrażą na to zgodę, - Przed publikacją zdjęcia/nagrania online zawsze warto sprawdzić ustawienia prywatności, aby upewnić się, kto będzie mógł uzyskać dostęp do wizerunku dziecka.
Rejestrowanie wizerunku dzieci przez osoby trzecie i media
Jeśli przedstawiciele mediów lub dowolna inna osoba będą chcieli zarejestrować organizowane przez przedszkole wydarzenie i opublikować zebrany materiał, muszą zgłosić taką prośbę wcześniej i uzyskać zgodę dyrekcji. W takiej sytuacji upewnimy się, że rodzice/opiekunowie prawni udzielili pisemnej zgody na rejestrowanie wizerunku ich dzieci.
Oczekujemy informacji o:
- imieniu, nazwisku i adresie osoby lub redakcji występującej o zgodę,
- uzasadnieniu potrzeby rejestrowania wydarzenia oraz informacji, w jaki sposób i
w jakim kontekście zostanie wykorzystany zebrany materiał, - podpisanej deklaracji o zgodności podanych informacji ze stanem faktycznym.
Personelowi przedszkola nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów i osobom nieupoważnionym utrwalania wizerunku dziecka na terenie instytucji bez pisemnej zgody rodzica dziecka oraz bez zgody dyrekcji.
Personel przedszkola nie kontaktuje przedstawicieli mediów z dziećmi, nie przekazuje mediom kontaktu do rodziców dzieci i nie wypowiada się w kontakcie z przedstawicielami mediów o sprawie dziecka lub jego rodzicach. Zakaz ten dotyczy także sytuacji, gdy pracownik jest przekonany, że jego wypowiedź nie jest w żaden sposób utrwalana.
W celu realizacji materiału medialnego dyrekcja może podjąć decyzję o udostępnieniu wybranych pomieszczeń instytucji dla potrzeb nagrania. Dyrekcja podejmując taką decyzję poleca przygotowanie pomieszczenia w taki sposób, aby uniemożliwić rejestrowanie przebywających na terenie instytucji dzieci.
n
Zasady w przypadku niewyrażenia zgody na rejestrowanie wizerunku dziecka
Jeśli dzieci, rodzice nie wyrazili zgody na utrwalenie wizerunku dziecka, będziemy respektować ich decyzję.
Przechowywanie zdjęć i nagrań
Przechowujemy materiały zawierające wizerunek dzieci w sposób zgodny z prawem i bezpieczny dla dzieci:
- Do wykonywania i umieszczania zdjęć na platformie przedszkolnej mają prawo jedynie osoby upoważnione przez dyrektora.
- Zdjęcia, nagrania po umieszczeniu ich na stronie przedszkola zostają trwale usunięte z nośników.
Załącznik nr 10
Ankieta monitorująca
Pytania ankietowe | Tak | Nie |
Czy znasz standardy ochrony dzieci przed krzywdzeniem obowiązujące w placówce, w której pracujesz? | ||
Czy znasz treść dokumentu Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem? | ||
Czy potrafisz rozpoznawać symptomy krzywdzenia dzieci? | ||
Czy wiesz, jak reagować na symptomy krzywdzenia dzieci? | ||
Czy zdarzyło Ci się zaobserwować naruszenie zasad zawartych w Standardach ochrony dzieci przed krzywdzeniem przez innego pracownika? | ||
a. Jeśli tak – jakie zasady zostały naruszone? (odpowiedź opisowa) | ||
b. Czy podjąłeś/aś jakieś działania: jeśli tak – jakie, jeśli nie – dlaczego? (odpowiedź opisowa) | ||
Czy masz jakieś uwagi/poprawki/sugestie dotyczące Standardów ochrony małoletnich przed krzywdzeniem? (odpowiedź opisowa) |
OŚWIADCZENIE PRACOWNIKA
Poznań, dn.
………………………………………..
(imię i nazwisko pracownika)
OŚWIADCZENIE
- Oświadczam, że:
- zapoznałem się ze „Standardami Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem”, obowiązującymi w Przedszkolu nr 9 „Zbyszko i Jagienka” w Poznaniu.
- Zobowiązuję się do ich przestrzegania.
( podpis pracownika)
Załącznik nr 11
Sprawozdanie z monitoringu
Pytania ankietowe | Tak (%) | Nie (%) |
Czy znasz standardy ochrony dzieci przed krzywdzeniem obowiązujące w placówce, w której pracujesz? | ||
Czy znasz treść dokumentu Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem? | ||
Czy potrafisz rozpoznawać symptomy krzywdzenia dzieci? | ||
Czy wiesz, jak reagować na symptomy krzywdzenia dzieci? | ||
Czy zdarzyło Ci się zaobserwować naruszenie zasad zawartych w Standardach ochrony dzieci przed krzywdzeniem przez innego pracownika? | ||
a. Jeśli tak – jakie zasady zostały naruszone? (odpowiedź opisowa) | ||
b. Czy podjąłeś/aś jakieś działania: jeśli tak – jakie, jeśli nie – dlaczego? (odpowiedź opisowa) | ||
Czy masz jakieś uwagi/poprawki/sugestie dotyczące Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem? (odpowiedź opisowa) |
Osoba odpowiedzialna / (powołany zespół) analizuje zebrane odpowiedzi TAK / NIE w zestawieniu procentowym (%). Udzielone odpowiedzi z pytań otwartych (opisowych) zostają wyszczególnione.
W razie konieczności na podstawie zebranych informacji proponuje się zmiany w niniejszym dokumencie SOM.